1. Κατά τις εξορμήσεις στην εξοχή, μην αφήνετε εκτεθειμένο το δέρμα σας.
2. Να φοράτε πάντα τα κατάλληλα παπούτσια, όταν πρόκειται να επισκεφτείτε την ύπαιθρο.
3. Μην χρησιμοποιείτε αρώματα, κολόνιες ή αποσμητικά με έντονο άρωμα, γιατί η δυνατή μυρωδιά προσελκύει έντομα.
4. Σε περίπτωση που συναντήσετε φωλιά κάποιου εντόμου, μην την ενοχλήσετε.
5. Κατά την εξόρμηση σας για πικ-νικ (φαί και ποτό στην ύπαιθρο), κλείνετε με τα καπάκια τα φαγητοδοχεία ή σφραγίζετε με τα καπάκια τα μπουκάλια που πίνετε. Είναι δυνατόν οι σφήκες να περάσουν στο ανοιχτό μπουκάλι ή στο ποτήρι που έχετε ρίξει το αναψυκτικό σας.
6. Αποφεύγετε να διανυκτερεύετε (κάμπινγκ) σε περιοχές κοντά σε νερό όπως για παράδειγμα σε μέρη που βρίσκονται κοντά σε λίμνες ή σε βάλτους. Στις περιοχές αυτές είναι δυνατόν να αναπτυχθούν μεγάλοι πληθυσμοί από κουνούπια.
7. Σε περίπτωση που βρίσκεστε εκτός της οικίας σας, κατά την ανατολή ή την δύση του ηλίου, χρονικά διαστήματα κατά τα οποία τα έντομα είναι πιο δραστήρια, καλό θα είναι να φοράτε ρούχα που καλύπτουν μεγάλη επιφάνεια του δέρματος σας (μπλούζες ή πουκάμισα με μακριά μανίκια και παντελόνια).
8. Κατά την επιστροφή σας από εκδρομές, να ελέγχετε συστηματικά τα μέρη που ήταν ακάλυπτα, όπως και το κεφάλι και τον αυχένα, τόσο το δικό σας όσο και των παιδιών αν έχετε, γιατί είναι σημεία που προσκολλούνται τα τσιμπούρια.
9. Ελέγχουμε τα ρούχα μας συστηματικά, μήπως άθελα μας μεταφέραμε τσιμπούρια από την εξοχή στο σπίτι που κατοικούμε.
10. Ελέγχουμε, όταν επιστρέφουμε από την εξοχή ή από εκδρομή και το κατοικίδιο μας, αν το έχουμε πάρει μαζί μας, γιατί μπορεί να γίνει φορέας ψύλλων ή τσιμπουριών. Υπερβολικό ξύσιμο του κατοικίδιου (γάτας ή σκύλου) υποδηλώνει προσβολή από ψύλλους.

1. Η αλλεργική αντίδραση που εμφανίζει το θύμα κατά την διάρκεια τσιμπήματος από έντομα, μπορεί να χαρακτηριστεί μικρή τοπική αντίδραση, μεγάλη τοπική αντίδραση και συστηματική αντίδραση.

   Στην περίπτωση μικρής τοπικής αντίδρασης, μιλάμε για φυσιολογική αντίδραση του θύματος στο τσίμπημα. Η περιοχή του τσιμπήματος θα είναι ερεθισμένη για λίγες μέρες.

   Στην περίπτωση μεγάλης τοπικής αντίδρασης, μιλάμε για αντίδραση που προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα στο θύμα όπως οίδημα, έντονος κνησμός και εμφάνιση εξανθήματος.

   Στην περίπτωση συστηματικής αντίδρασης, μιλάμε για αντίδραση που είναι δυνατόν να προκαλέσει σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία του θύματος και απαιτεί άμεσα ιατρική προσοχή και βοήθεια. Μια συστηματική αντίδραση γίνεται άμεσα αντιληπτή από τις παρακάτω ενδείξεις:

   • Συριγμό, βραχνάδα ή δυσκολία στην αναπνοή
   • Ναυτία, εμετός ή διάρροια
   • Γρήγορος καρδιακός παλμός
   • Ζάλη ή αίσθημα λιποθυμίας
   • Δυσκολία στην κατάποση
   • Πρήξιμο στο πρόσωπο
   • Σύγχυση, άγχος ή διέργεση.

Κατά κανόνα, όπως και στην περίπτωση των κουνουπιών, μόνο οι θηλυκές σκνίπες τσιμπούν, διότι χρειάζονται αίμα για την ωρίμανση των αυγών τους. Πριν το τσίμπημα, το έντομο θα προσεγγίσει το υποψήφιο θύμα του, λαμβάνοντας υπόψη του ορισμένες παραμέτρους, όπως η θερμοκρασία, η κίνηση, τα χρώματα, η μυρωδιά και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπει.

Το πέταγμα των σκνιπών δεν συνοδεύεται από χαρακτηριστικό βόμβο, όπως συμβαίνει στα κουνούπια και για αυτό τον λόγο δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή η παρουσία τους στον χώρο. Το τσίμπημα δεν γίνεται αμέσως αντιληπτό, αλλά με την πάροδο του χρόνου εμφανίζεται έντονος κνησμός και ενόχληση. Οι σκνίπες ως έντομα δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση σε μαλακά μόρια του σώματος, όπως τα σημεία ανάμεσα στα δάχτυλα των ποδιών ή των χεριών. Με την προβοσκίδα το θηλυκό άτομο θα σχίσει τα αιμοφόρα αγγεία, που βρίσκονται κάτω από το δέρμα του ανθρώπου ή του ζώου και θα απομυζήσει αίμα. Κατά την διάρκεια του τσιμπήματος, εκκρίνεται μία μεγάλη ποσότητα σίελου, το οποίο εμποδίζει την πήξη του αίματος και βοηθάει το έντομο στην γρήγορη αναρρόφηση. Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε ότι με το σίελο καθίσταται δυνατόν να μεταφερθεί στα σκυλιά η νόσος Λεϊσμανίαση, ευρύτερα γνωστή ως Καλαζάρ. Συμπτώματα της νόσου Καλαζάρ είναι τα εξής παρακάτω:

• Aπώλεια τριχώματος κυρίως γύρω από τα μάτια,
• πληγές στο σώμα,
• προβλήματα στα νύχια,
• πυρετός και απώλεια βάρους
• δημιουργεί προβλήματα και στα εσωτερικά όργανα του σκύλου που οδηγεί σε αρθρίτιδα, νεφρική ανεπάρκεια και αναιμία.

Τα τσιμπούρια ή αλλιώς κρότωνες είναι μικρού μεγέθους παρασιτικά αρθρόποδα, τα οποία για να επιβιώσουν απομυζούν αίμα από τα θηλαστικά. Ορισμένα είδη τσιμπουριών είναι ικανά να μεταδώσουν στον άνθρωπο σοβαρές ασθένειες όπως η Νόσος του Lyme (βορρελίωση). Τα τσιμπούρια δεν μπορούν να πηδήσουν ή να πετάξουν, αλλά χρησιμοποιούν τα πόδια τους για να ανέβουν στον ξενιστή, που δύναται να είναι άνθρωπος ή ζώο και να τον απομυζήσουν. Στις περισσότερες των περιπτώσεων ένα τσίμπημα από το συγκεκριμένο παράσιτο δεν οδηγεί στην μετάδοση κάποιας ασθένειας. Η συχνότητα των τσιμπημάτων από τσιμπούρια είναι μεγαλύτερη κατά τους ανοιξιάτικους και τους καλοκαιρινούς μήνες, μιας και η βλάστηση παρουσιάζει μεγαλύτερη ανάπτυξη και οι άνθρωποι όπως και τα ζώα προτιμούν να καταφεύγουν στην εξοχή συχνότερα. Σε αυτές τις περιόδους του έτους, έχουμε μεγαλύτερο πληθυσμό από τσιμπούρια, που εντοπίζονται κυρίως σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από έντονα πυκνή και ψηλή βλάστηση και σε δασικές περιοχές.

Το τσίμπημα από τσιμπούρι αρχικά δεν προκαλεί πόνο, αλλά αργότερα μπορεί να εκδηλωθεί:

• Φαγούρα
•  Κοκκίνισμα
•  Αίσθημα καψίματος

Σε άτομα που έχουν ευαισθησία ή αλλεργία στα τσιμπούρια μπορούν να εμφανιστούν τα παρακάτω συμπτώματα:

• δερματικό εξάνθημα
• δύσπνοια
• πρήξιμο ή μούδιασμα.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που το τσίμπημα από το τσιμπούρι μπορεί να προκαλέσει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και απαιτείται η άμεση επίσκεψη σε γιατρό. Στις περιπτώσεις αυτές, εκδηλώνονται τα παρακάτω συμπτώματα:

• πυρετός
• δύσπνοια
• γενικευμένη αδυναμία
• τάση προς έμετο
• πρήξιμο τοπικά στο σημείο του τσιμπήματος και/ή στους λεμφαδένες
• πονοκέφαλος
• πνευματική σύγχυση ή ταχυπαλμία.

Aξίζει να σημειωθεί ότι αν η περιοχή του τσιμπήματος από το συγκεκριμένο παράσιτο παρουσιάσει έντονη ερυθρότητα, πρήξιμο και κόκκινες γραμμές, κατά πάσα πιθανότητα το σημείο να έχει μολυνθεί.

Τα ακάρεα είναι παράσιτα, τα οποία τρέφονται συνήθως με έντομα, αλλά έχει παρατηρηθεί ότι τσιμπούν και άλλα ζώα, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων. Τα ακάρεα πολλές φορές είναι δυνατόν να αποτελέσουν φορείς μετάδοσης της ψώρας. Τσιμπήματα από τα ακάρεα μπορούν να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος που μένει ακάλυπτο σε διάφορες καθημερινές δραστηριότητες του ανθρώπου (πεζοπορία, παιχνίδια με μολυσμένο κατοικίδιο).

Το τσίμπημα από άκαρι μπορεί να προκαλέσει:

• Δερματικό εξάνθημα. Τα θηλυκά ακάρεα θα δημιουργήσουν φωλιά μέσα στο δέρμα για να ωοτοκήσουν. Με την εκκόλαψη των αυγών, οι προνύμφες εξέρχονται στην επιφάνεια του δέρματος και αρχίζουν να αλλάζουν τρίχωμα και επιστρέφουν στην φωλιά για να τραφούν. Αυτό θα οδηγήσει στην εμφάνιση ενός δερματικού εξανθήματος, που ομοιάζει με τα σπυράκια που εμφανίζονται στην περίοδο της ακμής και συνοδεύεται με έντονο κνησμό, κυρίως κατά τις βραδινές ώρες.
• Παρουσία λεπτών γραμμών στο δέρμα, στα σημεία που τα ακάρεα έχουν κάνει τις φωλιές τους, συμπεριλαμβανομένων των σημείων μεταξύ των δαχτύλων, στους καρπούς και στα γόνατα.
• Όταν τα κατοικίδια μας έχουν προσβληθεί από ακάρεα, τότε θα παρατηρηθούν τσιμπήματα στην κοιλιά και στους μηρούς των ατόμων, όπου το ζώο έχει καθίσει στην αγκαλιά τους.

Το τσίμπημα μίας μέλισσας ή μίας σφήκας συνοδεύεται με την έγχυση δηλητηρίου μέσω του κεντριού που διαθέτει το σώμα τους στο δέρμα του θύματος τους. Η διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στο τσίμπημα μιας μέλισσας και μιας σφήκας είναι ότι η σφήκα είναι εξοπλισμένη με κεντρί χωρίς ακίδα, που συνήθως παίρνει μαζί της μετά το τσίμπημα. Ακριβώς για τον λόγο που αναφέραμε προηγουμένως, μία σφήκα είναι ικανή να τσιμπήσει πολλές φορές μέσα σε λίγο χρόνο, ενώ η μέλισσα διαθέτει ένα αγκαθωτό κεντρί που παραμένει στο δέρμα του θύματος μαζί με τον δηλητηριώδη σάκο.

Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε ότι περίπου το 3% των ανθρώπων που δέχονται τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα έχει κάποια αλλεργική αντίδραση στο τσίμπημα και έως το 0,8% των θυμάτων είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σοβαρή για την ζωή τους αλλεργική αντίδραση που είναι  γνωστή ως αναφυλαξία.

• Μέλισσα

Η πλειοψηφία των ανθρώπων παρουσιάζει μία μόνο τοπική αντίδραση σε τσίμπημα από μέλισσα. Σε κανονικές συνθήκες, το τσίμπημα από μέλισσα μπορεί να προκαλέσει τα εξής:

• Στο σημείο του τσιμπήματος εκδηλώνεται ερυθρότητα και πόνος
• Ακολουθεί τοπικό οίδημα ή και έντονος κνησμός. Με την πάροδο ορισμένων ωρών, ο πόνος εξαφανίζεται.
• Σε μεγάλη τοπική αντίδραση, το πρήξιμο, η ερυθρότητα και ο πόνος είναι δυνατόν να διαρκέσουν μέχρι και μία εβδομάδα.

Σε μία συστηματική αντίδραση ολόκληρο το σώμα του θύματος επηρεάζεται. Το θύμα είναι δυνατόν να εμφανίσει:

• Κνίδωση
• Ερυθρότητα ή πρήξιμο σε περιοχές του σώματος μακριά από το σημείο του τσιμπήματος
• Έμετο
• Ναυτία
• Διάρροια
• Ζάλη

• Σφήκα

Το τσίμπημα μιας σφήκας δεν συνοδεύεται με την εναπόθεση του κεντριού της στην επιδερμίδα του θύματος της. Παρόλο αυτά, το τσίμπημα από σφήκα είναι δυνατόν να επιφέρει σοβαρές αντιδράσεις σε άτομα που παρουσιάζουν αλλεργία. Εκτός από αλλεργία, δύναται να προκαλέσει και μόλυνση, γιατί μεταφέρει άμεσα μικρόβια.

Το τσίμπημα μιάς σφήκας προκαλεί τα παρακάτω συμπτώματα:

• Εμφάνισης τοπικά φλεγμονής του δέρματος, λόγω του δηλητηρίου που εισχωρεί στον οργανισμό του θύματος.
• Τοπική ερυθρότητα
• Πρήξιμο ή κνησμός, που διαρκεί από αρκετές ώρες μέχρι αρκετές μέρες.

Σε περίπτωση αλλεργικής αντίδρασης του θύματος έχουμε τα παρακάτω συμπτώματα:

• Κνίδωση.
• Κνησμός στα μάτια.
• Συσφιγκτικό αίσθημα στο λαιμό και στο θώρακα.
• Οίδημα του λάρυγγα, που προκαλεί δύσπνοια.
• Βήχας
• Κοιλιακές κράμπες, ναυτία και εμετός.